Eski Suriye Başbakanı Riyad Hicab, Şam yönetimini rehabilite etmenin mümkün olmadığını söyledi.
Ağustos 2012’de Suriye yönetiminden ayrılarak muhaliflerin safına katılan Hicab, Al Jazeera televizyon kanalının “Diğer Taraf” programına konuk olarak, Suriye’deki ayaklanma sürecini değerlendirdi.
Hicab, Birleşmiş Milletlerin (BM) muhaliflerden, Şam yönetimi lehine tavizler vermesini istemesi nedeniyle Suriye Yüksek Müzakere Komitesi’ndeki genel koordinatörlük görevinden istifa ettiğini belirtti.
Şam yönetiminin rehabilite edilip edilmeyeceğine ilişkin soruya Hicab, “Bu rejim katil. Geçerliliğini ve meşruiyetini kaybeden rejimi, rehabilite etmek mümkün değil.” yanıtını verdi.
Hicab, “Beşşar Esed var olduğu müddetçe çözüm olamaz. Suriye’de istikrar sağlanmaz.” ifadelerini kullandı.
Rusya- Ukrayna Savaşı nedeniyle Moskova yönetiminin Suriye’de askeri varlığını azaltmak durumunda kaldığını dile getiren Hicab, diğer yandan İsrail’in İran destekli terörist grupları hedef almasının, Suriye sahasının değişikliklere gebe olduğunu ortaya koyduğu değerlendirmesini yaptı.
“Bombardıman talimatları Beşşar Esed’in bilgisi dahilindeydi”
2012’de Başbakan olduktan birkaç gün sonra ülkenin doğusundaki Deyrizor ilinin bombalandığını da hatırlatan Hicab, “Bu bombardımandan Savunma Bakanı ve Genelkurmay Başkanı’nın bilgisi yoktu. O dönemde talimatlar saraydan sahadaki komutanlara verilirdi. Bombardıman talimatları, Beşşar Esed’in bilgisi dahilindeydi.” diye konuştu.
Hicab, Temmuz 2012’de Esed’in eniştesi Asef Şevket’in öldüğü “Kriz Hücresi” patlamasında Şam yönetiminin büyük rol oynadığını belirterek, “Mahir (kardeşi) ve Beşşar, en fazla eniştelerinin ihanetinden korkuyorlardı. Patlamanın en büyük hedefi eniştelerini tasfiye etmekti.” ifadelerini kullandı.
Şam’da Kriz Hücresi patlaması
Başkent Şam’da 18 Temmuz 2012’de Milli Güvenlik Teşkilatı binasında büyük bir patlama meydana gelmişti. Patlamada, Suriye ayaklanmalarını kontrol altına almak amacıyla kurulan Kriz Hücresi toplantısı hedef alınmıştı
Olayda, Asef Şevket, dönemin Savunma Bakanı Davut Racha, Kriz Hücresi Başkanı Hasan Türkümani, Milli Güvenlik Teşkilat Başkanı Hişam Bahtiyar hayatını kaybetmişti.
Patlama sonrası Suriye ordusundaki subayların ayrılmaları hız kazanırken, Şam yönetimi kontrolü dışına çıkan yerleşimler de şiddetli bombardıman altında kalmıştı.
Suriye’deki iç savaş
Ülkenin güneyindeki Dera ilinde 15 Mart 2011’de bir grup ilkokul öğrencisinin okul duvarına Suriye devlet Başkanı Beşşar Esed’i kastederek “Ey doktor şimdi sıra sana geldi” yazmasıyla halk ayaklanması başladı.
Baskı ve yolsuzluklara karşı reform talebiyle başlatılan barışçıl gösteriler, güvenlik güçlerinin ve ordu birliklerinin şiddete başvurarak protestoları bastırmaya çalışmasıyla 2012’den itibaren “silahlı çatışmalara” dönüştü.
Ordudan ayrılan askerler, “Özgür Suriye Ordusu (ÖSO)” adı altında toplanarak hükümet güçlerine karşı savaşmaya başladı.
İç savaş öncesi nüfusu 22-23 milyon civarında olduğu tahmin edilen ülkede, en az 6,5 milyon Suriyeli ülkesini terk etmek zorunda kaldı.
Birleşmiş Milletler (BM) İnsani Yardım Koordinasyon Ofisine (OCHA) göre, 6,5 milyondan fazla kişi ülke içinde yerinden edilirken, Suriye’de en az 14 milyon sivil insani yardımlara muhtaç hale geldi.
Kimyasal silah kullanma, halkı açlığa sürükleme, tehcir, ablukaya alma, keyfi tutuklama ve işkence gibi savaş suçlarının işlendiğine dikkati çeken BM, geride kalan süreçte savaşı sonlandıramadı.
BM’nin Haziran 2022’de, Suriye iç savaşında ölümleri teyit edilenlerin sayısının yaklaşık 306 bin ancak gerçek rakamın bunun çok üzerinde olduğunu belirten açıklaması, Suriye’deki iç savaşın en ağır bedelini sivillerin ödediğini bir kez daha ortaya koydu.
Suriye muhalefeti halihazırda krizi sonlandıracak ve siyasi geçişi öngören, BM Güvenlik Konseyinin (BMGK) 2254 sayılı kararının uygulanmasını talep ederken, Rusya ve İran destekli Şam yönetimi ise buna yanaşmıyor.
Şam’da kriz yönetim hücresi patlaması
Başkent Şam’da 18 Temmuz 2012 tarihinde Milli Güvenlik teşkilatı binasında büyük bir patlama meydana gelmişti.
Patlamada, Suriye ayaklanmalarını kontrol altında almak için kurulan kriz yönetim hücresi üyelerinin bir toplantısı hedef alınmıştı.
Patlamda, Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed’in eniştesi Asef Şevket, Savunma Bakanı Davut Racha, Kriz Hücresi Başkanı Hasan Türkümani, Milli Güvenlik Teşkilat Başkanı Hişam Bahtiyar hayatını kaybetmişti.
Patlamadan sonra, bir yandan Suriye ordusundaki subayların ayrılmaları hız kazanırken diğer yandan da Şam yönetimi kontrolü dışına çıkan yerleşimler şiddetli bombardıman altında kalmıştı.
